Aandoeningen
Voorste kruisband letsel
8 april 2021 •
10 min leestijd
De stabiliteit in je knie wordt gewaarborgd door verschillende structuren. Allereerst spelen je spieren een belangrijke rol, deze zorgen voor de actieve stabilisatie en ondersteuning van de knie. De passieve stabilisatie wordt verzorgd door je laterale banden en je kruisbanden. De laterale banden zitten aan de zijkanten van je knie, 1 aan de binnenzijde en 1 aan de buitenzijde. Deze banden beperken met name de zijwaartse beweging van je knie. De kruisbanden lopen in het midden van je knie. Deze hebben als belangrijkste taak om te voorkomen dat je onderbeen te ver naar voor of achteren kan schuiven ten opzichte van je bovenbeen, en de knie te stabiliseren bij draaibewegingen.
Spelsporters zoals voetballers, hockeyers en handballers hebben een grotere kans op kruisband letsel doordat zij veel roterende bewegingen maken in de knie, vaak gepaard met een snelle acceleratie of decceleratie. Door deze combinatie van bewegingen komt er veel kracht op de voorste kruisband, en is het mogelijk dat deze inscheurt of volledig afscheurt. Ook wintersporters en boardsporters zoals kitesurfers en wakeboarders lopen een grotere kans op voorste kruisband letsel.
Kruisband letsel ontstaat dus vaak bij een rotatie beweging op hoge snelheid, en gaat vaak gepaard met acute pijn, het horen (of voelen) van een ploppend geluid en zwelling in de knie. Door de zwelling en pijn is het soms lastig om gelijk te steunen op je been, maar vaak kun je wel redelijk op de knie lopen en steunen. De knie voelt vaak instabiel en wiebelig aan en in de beginfase is de beweeglijkheid van je knie meestal beperkt.
De fysiotherapeut kan door middel van een aantal testen vaststellen of er sprake is van voorste kruisband letsel, en aan de hand hiervan een voorstel doen voor een behandelplan. Hoewel je revalidatie traject natuurlijk afhankelijk is van de precieze schade in de knie heb je over het algemeen twee opties: wil ik revalideren zonder operatie (conservatief) of met operatie (operatief)?
Het is belangrijk om genoeg tijd te steken in je revalidatie; houdt rekening met 3 maal per week gericht trainen om je knie te versterken.
Conservatieve Revalidatie
Deze optie is het meest geschikt voor de patiënten waarbij de voorste kruisband alleen is ingescheurd, of voor de patiënten die meer cyclische sporten beoefenen, zoals wielrennen, hardlopen, zwemmen etc. Om te bepalen of jouw kruisband letsel geschikt is om te revalideren zonder operatie is afhankelijk van de mate van instabiliteit van je knie, of er naast de voorste kruisband nog ander weefsel in de knie beschadigd is (bijvoorbeeld meniscus schade) en wat jouw persoonlijke doelen zijn op met name sportief vlak. Samen met je fysiotherapeut en de orthopeed kun je de keuze maken om je voorste kruisband te revalideren zonder operatie.
Duur van revalidatie voorste kruisband
Het is lastig een precieze tijdslijn aan te geven van de duur van je revalidatie, omdat dit per individu heel erg kan verschillen. Over het algemeen kun je rekening houden met een revalidatietraject van 2 tot 6 maanden tot je terug bent op je oude niveau.
Trainingsfrequentie
Houdt rekening met 3 maal per week gericht trainen om je knie te versterken. Trainingen variëren van intensiteit en duur, maar gemiddeld zal een sessie al gauw 60 minuten duren. Deze trainingen hoeven niet allemaal plaats te vinden bij de fysiotherapeut – onze patiënten krijgen oefenschema’s mee zodat ze een gedeelte van de revalidatie op eigen kracht kunnen uitvoeren.
Wanneer kan ik weer sporten?
Dit is natuurlijk heel erg afhankelijk van je herstel. Er is een test batterij samengesteld waarbij we kijken naar de kracht en coördinatie van je knie in allerlei omstandigheden. Afhankelijk van de uitkomsten kunnen we bepalen of jij weer veilig terug kan naar je oude sportniveau, of dat we nog extra aandacht moeten besteden aan bepaalde zaken.
Revalidatie na de operatie
Als je veel instabiliteit ervaart in je knie, als je naast je voorste kruisband nog andere schade hebt in je knie of als je een sport beoefend met een verhoogd risico (bijvoorbeeld de meeste balsporten, maar ook water en boardsports), dan kan een operatie in veel gevallen de beste keuze zijn. Houdt na een operatie rekening met 9 á 12 maanden revalidatie, waarbij de meeste patiënten eerder richting de 12 maanden gaan. Tijdens de operatie halen ze een stukje pees uit de hamstring of kniepees, die ze vervolgens als vervanging van de voortse kruisband in je knie zetten. Het is belangrijk om genoeg tijd te steken in je revalidatie; de meeste patiënten zien wij 2 tot 3 maal per week.
Fases van de postoperatieve revalidatie
Fase 1
In de eerste fase ligt de focus op het herstellen van de beweeglijkheid van je knie en het volledig terug winnen van de strekking van je knie. Ook is het belangrijk dat we de zwelling zo snel mogelijk naar een minimaal niveau krijgen en dat we de spieren van je bovenbeen (quadriceps) zoveel mogelijk gaan activeren. Typische oefeningen in deze fase zijn onbelaste oefeningen waarbij je de knie volledig strekt.
Als je knie weer goed kan strekken en buigen, er is minimale zwelling en je hebt een goede controle over het aanspannen van je bovenbeen, kan er gestart worden met Fase 2.
Fase 2
Fase 2 kenmerkt zich door meer nadruk te leggen op het ontwikkelen van de duurkracht van je been en bilspieren. We gaan aan de slag met krachtoefeningen op 2 benen en 1 been, balans en coördinatie training en conditietraining op bijvoorbeeld de fiets en crosstrainer.
Fase 3
Fase 3 kenmerkt zich door het introduceren van hardlopen, het verder ontwikkelen van je maximaal kracht en het starten met springen en landen. De balans en coördinatie training wordt lastiger en de krachttraining zwaarder.
Fase 4
Fase 4 is de laatste fase in je revalidatie. Het belangrijkste onderdeel in deze fase is starten/stoppen, wenden/keren, meer uitdagende sprong en landingsoefeningen en het verbeteren van je maximaal kracht. Tijdens deze fase is je return to sport heel belangrijk: met de therapeut ga je aan de slag met sportspecifieke oefeningen die jouw terugkeer op het sportveld gaan vergemakkelijken.
Het is moeilijk een tijdslijn te geven wanneer welke fase van start gaat. Dit is heel erg afhankelijk van de voortgang en ontwikkeling van je knie, maar jouw therapeut kan je daar tijdens je revalidatie een goede inschatting van geven.
Heb jij je knie bezeerd en heb je het vermoeden dat je voorste kruisband letsel hebt? Maak een afspraak met een van onze fysiotherapeuten. De fysiotherapeuten van AmstelFysio zullen aan de hand van het onderzoek een diagnose stellen en de opties voor je revalidatie met je bespreken, zodat we je zo snel mogelijk weer naar je oude niveau kunnen helpen!
Delen
